سرمایه گذاری در سفر ،سرمایه گذاری در آینده کشور
سفر همواره در زندگی ،نقشی اساسی ایفا کرده است . از سفرهای تجاری و علمی گرفته تا سفرهای تفریحی و زیارتی ، همگی به نوعی در رشد و توسعه فردی و اجتماعی تاثیر گذار بودند . در جوامع مدرن ، سفر به یکی از شاخص های توسعه یافتگی تبدیل شده و نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد دارد .
با توجه به اینکه ، سفر از دیرباز به عنوان یکی از نیازهای اساسی انسان مطرح بوده است ، و در جوامع امروزی ، سفر نه تنها به عنوان تفریح و استراحت ، بلکه ابزاری موثر در توسعه فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی شناخته می شود ، با این حال ، افرادی در جامعه هستند ، که به دلایل مختلف از تجربه سفر محروم می مانند . در این میان ، دولت ها می توانند ، نقش کلیدی ، در ایجاد شرایط مناسب برای تسهیل و ترویج سفر ایفا کنند . بنابراین ، در این یادداشت ، به بررسی ابعاد مختلف ضرورت سفر و همچنین نقش دولت در ترویج ان پرداخته می شود .
زندگی در دنیای مدرن با فشارهای روحی و استرس های روزمره همراه است ، کار ، تحصیل ، مسولیت های خانوادگی و اجتماعی می توانند ، بر سلامت روانی افراد تاثیر منفی بگذارند . سفر ، به عنوان یک راهکار موثر برای کاهش استرس و بهبود سلامت روانی شناخته می شود . تغییر محیط ، تجربه مکان های جدید و دور شدن از دغدغه های روزمره ، تاثیر بسزایی در آرامش ذهنی افراد خواهد داشت .
همچنین ، مطالعات نشان داده اند که سفر می تواند موجب افزایش خلاقیت شود . مواجهه با فرهنگ ها و تجربیات جدید ، ذهن را از الگوهای فکری روزمره خارج کرده و فرد را به تفکر خلاقانه ترغیب می کند . ضمن اینکه تجربیات جدیدی که افراد در سفر کسب می کنند ، احساس رضایت از زندگی را افزایش داده و به ایجاد نگرش مثبت در افراد ، تاثیرگذار خواهد بود . سفر ، احساس خوشبختی و امید به اینده را تقویت می کند ، چرا که ارتباط مستقیم با لذت های ساده اما عمیق انسانی دارد .
از منظر دیگر سفر ، موجب افزایش تعاملات اجتماعی شده و فرصت های جدیدی برای آشنایی با افراد مختلف فراهم می کند . و این ارتباطات میتوانند به دوستی های جدید ، تبادل تجربیات و حتی در اثر این ارتباطات و تعاملات به فرصت های شغلی منجر شوند .
در کشور ایران که با تنوع قومی و فرهنگی ، زیادی مواجه است ، سفرهای داخلی در تقویت حس همبستگی ملی بسیار موثر بوده ، و زمانی که مردم از نقاط مختلف کشور با سبک زندگی ، آداب و رسوم ، گویش ها و فرهنگ های متنوع آشنا می شوند ، درک متقابل و همبستگی اجتماعی افزایش یافته ، بویژه درمناطق کمتر شناخته شده ، در حفظ و احیای فرهنگ های بومی نقش دارد ، ضمن اینکه ، یکاصل بدیهی و روشن در حوزه گردشگری این است که با ورود گردشگران به یک منطقه ، صنایع دستی ، موسیقی ، آداب و رسوم و سایر عناصر فرهنگی محللی رونق یافته و از فراموشی نجات می یابند .
یکی دیگر از جنبه های مهم سفر از منظر اقتصادی است . گردشگری یکی از صنایع مهم و پر درآمد محسوب می شود ، لذا سفرهای داخلی و بین المللی موجب افزایش تقاضا برای هتل ها و سایر مراکز اقامتی ، مراکز پذیرایی و رستوران ها ، حمل و نقل ، صنایع دستی و سایر خدمات مرتبط شده و به رشد اقتصادی جامعه منجر می شود . باید تاکید شود ، ایجاد اشتغال در حوزه های گردشگری یکی از مهمترین مزایای توسعه سفر بوده و همچنین مقاصدی که گردشگران بیشتری را جذب می کنند ، زمینه مناسبی برای سرمایه گذاری در زیرساخت های گردشگری همچنین انواع مراکز اقامتی ، پذیرایی تفریحی ، سرگرمی ، در صورت حمایت مناسب می توانند به محرک های اقتصادی در مناطق مختلف تبدیل شوند .
در همین ارتباط در زمینه کشورهایی که دارای اقتصاد تک محصولی هستند همواره در معرض آسیب جدی قرار دارند ، بنابراین در حوزه گردشگری که اقتصاد کشور متکی به منابع طبیعی است ، می توانند با توسعه گردشگری به تنوع بخشی اقتصادی دست یابند . توسعه سفرهای داخلی و جذب گردشگران خارجی می تواند منبع درامد پایداری برای کشور ایجاد کند .
اگر سفر را از جایگاه علمی و آموزشی مورد مداقه قرار دهیم ، سفرهای علمی و آموزشی از جمله بازدید از موزه ها ، مراکز تحقیقاتی و اماکن تاریخی ، در یادگیری تجربی اثربخش می باشند و افراد از طریق مشاهده مستقیم و تعامل با محیط ، مطالب جدیدی می آموزند ، که در کلاس های درسی امکان پذیر نخواهد بود . به طور قطع در طول سفر ، افراد مهارتهایی مانند مدیریت زمان ، برنامه ریزی ، حل مسئله و تصمیم گیری راخود پرورانده و بهبود می بخشند . این مهارت ها در زندگی روزمره و محیط های کار ی نیز کاربرد زیادی خواهند داشت .
با توجه به اهمیت سفر در توسعه فردی و اجتماعی ، دولت ها باید سیاست هایی را برای تسهیلات سفر و افزایش دسترسی مردم به آن اجرا کنند . بنابراین در ادامه ، برخی از اقدامات کلیدی دولت در این حوزه را مورد بررسی قرار می دهیم .
دولت می توانند با ارائه یارانه های سفر ، وام های گردشگری و کاهش هزینه های حمل و نقل عمومی که در کشورها در دهه ای گذشته ، این مدل از حمایت و تسهیلگری در سفر وجود داشته ، امکان سفر را برای گروه های بیشتر از جامعه فراهم کنند . با توجه به تجربه قبلی در خصوص موضوع در کشور ما ، با آسیب شناسی و برنامه ریزی هدفمند ، می توان مدل حمایتی را اصلاح و ترمیم نمود ، تا اقشار مدنظر این نوع از مدل حمایتی ، مجددا بهر مند گردند .
در زمینه توسعه زیرساخت های گردشگری نیز ، دولت با بهبود وضعیت جاده ها ، افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی ، حمایت قاطع در ایجاد مراکز اقامتی استاندارد و گسترش خدمات گردشگری هوشمند ، می تواند در افزایش سفرهای داخلی تاثیر جدی داشته باشد . همچنین دولت با ارائه تسهیلات و کاهش موانع اداری ، از کارآفرینان و فعالان حوزه گردشگری حمایت نموده این حمایت از جمله می تواند شامل تسهیل در صدور مجوز و کوتاه کردن فرایند های اداری و بوروکراسی زائد ، ارائه وام های حمایتی با سود مناسب که دارای توجیه اقتصادی با توجه به طبیعت سرمایه گذاری و برگشت سرمایه در این حوزه به عنوان صنایع محرک و مولد دیگر صنایع خدماتی و تولیدی باشد . ضمن اینکه در زمینه دیگر زیرساخت که شاید علیرغم حائز اهمیت بودن و جایگاه خاص در حوزه گردشگری ، که منابع و جاذبه ها بدون وجود آن مفهوم چندانی در جذب و جلب گردشگران ندارند ، تبلیغات و بازاریابی که با تاثیر گذاری بزرگ و قابل توجه در صنعت گردشگری چندان مورد توجه برنامه ریزان و اختصاص دهندگان اعتبارات بودجه ای قرار ندارد و شاید وجود آنرا ، یک مقوله ساده و دمدستی تلقی می کنند ، در حالیکه دردنیا به غول تبلیغات و بازاریابی با این عبارت عظیم معروف و از ان یاد می کنند .
از جنبه دیگر ، حضور فناوری های نوین در عرصه های مختلف در عصر کنونی است ، که استفاده از آن در حوزه این صنعت پویا و سرآمد ، به مراتب بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد ، همانند اپلیکیشن های گردشگری ، سیستم های رزرو انلاین و راهنمایی های دیجیتال که می تواند تجربه سفر را برای گردشگران آسان تر وجذاب تر نماید . بنابراین ، گذر از این حوزه بسیار با اهمیت که هر روز در حال پیشرفت و توسعه است ، دولت می تواند با سرمایه گذاری در این حوزه سفر های داخلی را تسهیل کرده و اطلاعات مورد نیاز و جامع تری را به گردشگران فرهیخته و طالب اطلاعات انلاین و به روز ارائه دهد .
حسن ختام اینکه ، سفر نه تنها یک تفریح ، بلکه ضرورتی برای رشد فردی ، اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود . دولت ها باید با برنامه ریی دقیق ، موانع سفر را کاهش داده و شرایطی را فراهم کنند ، که همه اقشار جامعه بتوانند از مزایای آن بهر مند شوند . توسعه زیرساخت های گردشگری ، حمایت از کارآفرینان و ترویج فرهنگ سفر ، از جمله اقداماتی است که می تواند منجر به افزایش نشاط اجتماعی ، تقویت اقتصاد و بهبود کیفیت زندگی مردم شود .در نهایت کشوری که سفر را برای مردم خود تسهیل کند ، جامعه ای پویا ، آگاه و همبسته خواهد داشت .
دکتر مهران حسنی
دبیر و نائب رئیس انجمن گردشگری پایدار سبز مازندران
عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران
پژوهشگر حوزه گردشگری
